GIỚI THIỆU CHUYÊN NGÀNH HỆ THỐNG NHÚNG VÀ ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG

1.Vai trò và vị trí của ngành Hệ thống nhúng và điều khiển tự động.

Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động là lĩnh vực nghiên cứu, thiết kế và phát triển các hệ thống phần cứng và phần mềm tích hợp. Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động được nói tới trong nhiều khía cạnh, từ việc thiết kế mạch điện tử đơn giản đến thiết kế vi xử lý, hệ thống nhúng, hệ thống điều khiển PLC, … Trong đó các hệ thống nhúng dùng trong hầu hết các thiết bị điện-điện tử thuộc các lĩnh vực như máy tính, thiết bị viễn thông, đo lường điều khiển, điện tử công nghiệp, điện tử dân dụng và an ninh quốc phòng. Dễ dàng nhận thấy xu hướng phát triển của các hệ thống nhúng hiện nayvà trong tương lai là sau máy tính lớn, PC và Internet thì chúng đang là lànsóng đổi mới thứ ba trong công nghệ thông tin và truyền thông.

   

Hệ thống nhúng trong các phương tiện hiện đại

Thế giới hiện tại đang chuyển mình với các thiết bị yêu cầu ngày càng thông minh và nhỏ gọn hơn: xe hơi thông minh, điện thoại thông minh, đồng hồ thông minh, áo thông minh, chìa khóa thông minh… Các hệ thống điều khiển dần chuyển sang các hệ thống điều khiển thông minh cả trong hoạt động công nghiệp và đời sống. Chính vì vậy, ngành Hệ thống nhúng và điều khiển tự động đang có nhu cầu rất rất lớn.

Mạng lưới nhà thông minh

Theo IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers – Viện Kỹ nghệ Điện và Điện tử), hệ thống nhúng làmột hệ tính toán tạo thành một phần của hệ thống lớn và thựchiện một số chức năng của hệ thống hoàn chỉnh. Nói một cách đơn giản, khi một hệtính toán (như PLC, vi xử lý, vi điều khiển, DSP, FPGA, ...) được nhúng vào trong một hệ thống và thực hiện một số chức năng cụ thể của hệ thống thì tagọi đó là một hệ thống nhúng. Trên thực tế, các sản phẩm như máy vi tính, thiết bị viễn thông, điện tử công nghiệp, điện tử dân dụng,... đã và đang phát triển rất nhanh, mà trong đó các hệ thống nhúng điện tử và vi điện tử là cốt lõi của sự phát triển này. Theo các nhà thống kê trên thế giới, thị trường hệ thống nhúng lớn gấp khoảng 100 lần thị trường PC. Trong đó, số chip xử lý trong các hệ thống nhúng chiếm tới 99% số chip xử lý được sử dụng.

Một vài công việc của ngành này như thiết kế các cấu trúc máy tính, các công nghệ để thiết kế chip, xử lý thuật toán một cách tối ưu bằng phần cứng, hay nghiên cứu để giải quyết các vấn đề cần nhiều công suất của máy tính ví dụ mô phỏng hoạt động của não người chẳng hạn.

2.Nhu cầu về nguồn nhân lực ngành Hệ thống nhúng và điều khiển tự động.

Nguồn nhân lực Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động với sự chuyên sâu cả về kỹ thuật truyền thông, thiết kế phần cứng và phát triển phần mềm sẽ là một trong những nhân tố quyết định về sự phát triển kinh tế và khả năng ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào mọi mặt quản lý và điều hành các tổ chức và quốc gia.

Hiện nay có rất nhiều công ty, tập đoàn lớn trên thế giới và trong nước tập trung phát triển vào lĩnh vực này kéo theo nhu cầu khổng lồ về nhân lực với mức lương hấp dẫn. Do vậy, nhu cầu đào tạo nhân lực về lĩnh vực Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động, với yêu cầu kỹ năng trong cả phát triển phần mềm và thiết kế phần cứng cho các hệ thống truyền thông, trong đó hệ nhúng là một thành phần được đặt ra trên toàn thế giới. 

• Thế giới:

+ Nhân lực có trình độ cao với chuyên môn sâu trong thiết kế các hệ thống nhúng, các hệ thống điều khiển công nghiệp PLC và thiết kế vi mạch đã có từ nhiều năm nay, nhưng vẫn chưa thực sự đủ để đáp ứngnhu cầu của thị trường. Vì vậy, tại rất nhiều các trường Đại học trên thế giới, đều có đào tạo nhân lực (kỹ sư, thạc sỹ, tiến sỹ) chuyên ngành Hệ thống nhúng và Điều khiển tự động.

+ Trong thế giới công nghệ, các hãng lớn như IBM, Microsoft, Intel,…đãchuyển hướng một số bộ phận nghiên cứu phát triển sang làm hệ thốngnhúng từ rất sớm. Và hiện tại, đây đều là các hãng có thị phần về hệ thống nhúng rất lớn.

+ Tại các nước phát triển như Mỹ, Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc, …đang dẫn đầu vềphát triển và ứng dụng các sản phẩm nhúng trong các lĩnh vực khác nhau.

+ Nói chung, từ những hệ thống phức tạp như hàng không vũ trụ, quân sự, máymóc tự động trong công nghiệp, đến những phương tiện di chuyển thông thường nhưmáy bay, xe hơi, các trang thiết bị y tế, cho tới những thiết bịtruyền hình và điện thoại di động, đều có sựhiện diện của các hệ thống nhúng.

+ Theo đánh giá của nhóm nghiên cứu BCC (BCC Research Group)về thị trường hệ thống nhúng toàn cầu (đến năm 2020) sẽ đạt doanh thu khoảng 300 tỷ USD. Tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm (phần mềm và phần cứng nhúng) cỡ 20%.

+ Theo thống kê về mức thu nhập trung bình trong năm của Mỹ, các kỹ sư ngành Kỹ thuật Điện tử, Truyền thông (Electronics and Communications Engineering) là một trong các lĩnh vực có mức thu nhập cao nhất.

                  

Thống kê mức thu nhập trung bình của các kỹ sư ngành Kỹ thật Điện tử, Truyền thông năm 2015 tại Mỹ

+ Tại Úc, kỹ sư ngành Điện tử, Truyền thông là một trong những nghề có mức tăng trưởng cao nhất trong những năm qua với tỷ lệ tăng trưởng lên đến 47,4% so với mức 7,8% chung của tất cả các ngành. Theo số liệu thống kê tháng 11/2012, có khoảng 25.100 lao động hiệnđang làm việc trong ngành này và dự kiến sẽ tăng thêm khoảng 10.001 – 25.000 lao động cho tới tháng 11/2017.(Nguồn: Joboutlook.gov.au).

• Trong nước:

+ Theo thống kê của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP.HCM, hiện naynhóm ngành Điện;Điện tử - Viễn thông; Công nghệ thông tin là một trong 3 nhóm ngành có nhu cầu nhân lực cao nhất (chiếm 12% tổng nhu cầu nhân lực). Tổng số nhân lực của nhóm ngành nàyhiện nay là khoảng 556.000 người và dự báo đến năm 2020 sẽ cần lượng nhân lực khoảng 758.000 người. Nhu cầu nhân sự nhóm ngành nghề này trong giai đoạn 2020-2025 vẫn có nhu cầu tuyển dụng rất lớn, có thể lên đến 16.200 người/năm.Cũng theo đánh giá chung, ngành Kỹ thuật Điện tử, Truyền thông còn là ngành có công việc ổn định nhất trong hầu hết các ngành nghề hiện nay.

+ Theo khảo sát của Navigos Search, công ty hàng đầu Việt Nam về tuyển dụng nhân sự, nhu cầu tuyển dụng kỹ sư làm việc trong lĩnh vực điện tử nói chung, sản xuất điện thoại thông minh nói riêng năm 2015 tăng vọt. Lý do là một số hãng sản xuất điện thoại thông minh lớn nhất toàn cầu đã đặt nhà máy tại Việt Nam. Ngoài nhu cầu tuyển dụng lớn thì mức lương mà các doanh nghiệp trả cho kỹ sư điện tử, đặc biệt là các vị trí quản lý trong lĩnh vực sản xuất và thương mại điện tử cũng được đánh giá là đang ở mức hấp dẫn nhất.

+ Theo đánh giá của DBS-Công ty nghiên cứu hàng đầu Singapore. Xuất khẩu điện tử tăng trưởng 78% mỗi năm trong vòng 4 năm qua và cán mốc 35 tỷ USD năm 2014. Xuất khẩu điện tử chiếm 23,3% tổng kim ngạch năm 2014, tăng vọt so với mức khiêm tốn 4,9% trong năm 2010.

Tỷ lệ hàng điện tử trong tổng kim ngạch xuất khẩu qua các năm.

(Nguồn: DBS)

Giờ đây, điện tử là một trụ cột kinh tế, đóng góp 23,4% vào GDP Việt Nam trong năm 2014, tăng so với mức 5,2% cách đó 4 năm, được mô tả như sau:

Tỷ lệ đóng góp của lĩnh vực điện tử vào GDP Việt Nam qua các năm.

(Nguồn DBS)

+ Hiện tại, Việt Nam đã hội nhập sâu với nền kinh tế, khoa học công nghệ trên thế giới. Xu hướng dịch chuyển đầu tư của các tập đoàn lớn vào Việt Nam đang là nhân tố kích thích tăng trưởng của nước ta, kéo theo nhu cầu khổng lồ về nhân lực. Theo dự báo, trong vài năm tới Việt Nam sẽ là trung tâm chế tạo sản phẩm điện, điện tử của ASEAN. Intel đã quyết định chuyển trung tâm tại Đông Nam Á từ Malaysia sang Việt Nam. SAMSUNG Việt Nam đã trở thành nhà máy lớn nhất của SAMSUNG trên thế giới. LG đã sẵn sàng chuyển toàn bộ mảng chế tạo tivi từ Thái Lan sang Việt Nam ...

3.Vị trí việc làm của kỹ sư hệ thống nhúng và điều khiển tự động.

• Giảng dạy, nghiên cứu tại các học viện nhà trường.
• Kỹ sư hệ thống nhúng và điều khiển tự động có nhiều vị trí công việc ở khắp các nhà máy điện tử (như INTEL, SAMSUNG, Viettel, Mobile Phone, Vina Phone…).
• Vị trí công việc tại các nhà máy sản xuất thiết bị gia dụng như LG Electronics, Toshiba, Panasonic…
• Vị trí tại các công ty sản xuất máy móc và thiết bị công nghiệp.
• Vận hành các hệ thống máy tính hệ thống server lớn nhỏ trong các công ty.........